Czy poziom morza na wybrzeżach był zawsze taki sam? Oczywiste jest, że odpowiedź jest przecząca i rzeczywiście, wybrzeże Lacjum wzrosłoby o 50 metrów . Nowe badanie pozwoliło dokładnie określić, jakie było położenie poziomu morza na wybrzeżu Lacjum dzięki oscylacjom związanym z przemianą okresów lodowcowych i międzylodowcowych. Jest to badanie, które oferuje nowe dane na temat Morza Śródziemnego przydatne do przyszłych prognoz wzrostu poziomu wody spowodowanego globalnym ociepleniem.
Analizując wskaźniki osadowe znalezione w niektórych jaskiniach w Circeo, w których często przebywał neandertalczyk, naukowcy z Narodowego Instytutu Geofizyki i Wulkanologii (INGV) podkreślili, w jaki sposób ślady geologiczne poziomu morza podczas oscylacji 100 000 i 79 000 lat temu znajdują się na znacznie większych wysokościach niż dotychczas szacowano w obecnych modelach.
W badaniu przeanalizowano zestaw jaskiń, które otwierają się na zboczach klifów tworzących cypel Circeo oraz całą serię wskaźników osadowych, takich jak starożytne osady lagun na tarasach morskich oraz te wewnątrz samych jaskiń, niegdyś zamieszkane przez neandertalczyków.
„Ziemia - wyjaśnia Fabrizio Marra, badacz z INGV i współautor badań - zachowuje się jak gumowa kula zgnieciona na dwóch biegunach przez ciężar lodu: kiedy te topnieją, deformacja„ dostosowuje się ”, a ziemia na biegunach podnosi się podczas gdy te na równiku są obniżane dla zachowania objętości ”.
To topniejący lód powoduje, że poziom morza podnosi się z różnymi prędkościami na różnych szerokościach geograficznych, w zależności od regionalnego obniżania się lub podnoszenia powierzchni ziemi.
„Zjawisko to nie jest proste i jednorodne i aby je przewidzieć, zaproponowano różne modele komputerowe, które symulują zachowanie lądu i mórz”.
W ciągu ostatnich 250 000 lat obszar Lacjum wzrósł powoli o ponad 50 metrów , tworząc tak zwane „tarasy morskie”, platformy, które obecnie znajdują się na większych wysokościach w zależności od ich wieku i które reprezentują pozostałe pasy starożytnych plaż i przybrzeżnych równin. Jest to rodzaj wielkiej klatki schodowej biegnącej wzdłuż całego środkowego wybrzeża Morza Tyrreńskiego, szczegółowo zrekonstruowana dzięki badaniom geomorfologicznym na mapach topograficznych i zastosowaniu nowoczesnych technik satelitarnych (Digital Terrain Model, czyli DEM).
„Ten zestaw tarasów - kontynuuje Fabrizio Marra - został przebudowany i przestarzały. Aby określić położenie starożytnego poziomu morza, wzięliśmy pod uwagę, między innymi, zbiór jaskiń, które otwierają się na zbocza klifów, które tworzą cypel Circeo. Badania podkreślają związek między obecnością neandertalczyków w Rzymie i Lacjum a wahaniami poziomu morza związanymi z przemianą okresów glacjalnych i międzylodowcowych ”.
W rzeczywistości w jaskiniach Circeo znaleziono liczne świadectwa obecności człowieka w paleolicie, w tym prawie kompletną czaszkę neandertalczyka znalezioną w Grotta Guattari. Wiele narzędzi zostało również znalezionych zarówno w krzemieniu, jak i wykonanych przez neandertalczyka, a także dzięki obecności elementów takich jak muszle, dziury organizmów „litodomowych” żyjących w otworach wykopanych w klifach oraz wyżłobienia w skale z przypływu jaskinie te dają wiele wskazówek na temat oscylacji poziomu morza związanych z dwoma ostatnimi zlodowaceniami.
W ten sposób uczeni zidentyfikowali trzy paleo-poziomy morza na stopniowo niższych wysokościach. Najwyższy, obecnie na wysokości około 35 metrów nad poziomem morza, odpowiada najstarszemu tarasowi, którego wiek określono na około 125 000 lat. Najniższa, około 10 metrów, identyfikowana przez osady muszli, dziury litodomowe i rowek linii brzegowej w jaskini Guattari i innych jaskiniach Circeo, odpowiada najnowszemu tarasowi morskiemu. Ten taras był do dziś uważany za taras sprzed 125 000 lat, który zamiast tego według nowych badań wskazuje na dobre dwadzieścia pięć metrów wyżej. Na dolnym tarasie wykonano datowanie muszlowe Glycimeris, które dało wiek 79 000 lat, co pozwoliło skorelować ten taras z ostatnimi dodatnimi oscylacjami poziomu morza pod koniec ostatniego okresu międzylodowcowego. Średni poziom morza,zidentyfikowana przez „bruzdę” obecnie na wysokości około dwudziestu dwóch metrów nad poziomem morza w klifach Circeo, w konsekwencji koreluje z oscylacjami sprzed około 100 000 lat.
„Nawet biorąc pod uwagę podniesienie krawędzi lacjum tyreńskiego, które miało miejsce w ciągu ostatnich 125 000 lat, co wyjaśnia, dlaczego taras odpowiadający temu okresowi jest tak wysoki, poziom mórz sprzed 100 000 i 79 000 lat jest nadal znacznie wyższy niż wcześniej szacowano na podstawa modeli globalnych ”, wyjaśnia Marra.
Wreszcie, wyniki te są zgodne z podobnymi danymi dotyczącymi tarasów morskich badanych na Balearach, które do tej pory w literaturze naukowej uznawano za niewiarygodne, co wskazuje na ich regionalne znaczenie dla Morza Śródziemnego.
„Implikacje wyników badań - podsumowuje Fabrizio Marra - są ewidentne i ważne także dla obecnej epoki. Rzeczywiście, te nowe dane dotyczące Morza Śródziemnego będą musiały zostać uwzględnione w przyszłych prognozach dotyczących wzrostu poziomu morza spowodowanego globalnym ociepleniem. Ponadto rekonstrukcja paleogeografii z okresu częstego odwiedzania jaskiń Circeo daje wgląd w środowisko, w którym żyli neandertalczycy. W przeciwieństwie do dzisiaj, gdzie jaskinie znajdują się kilka metrów nad poziomem morza lub daleko od niego, 79000 lat temu jaskinie te otwierały się na plaże, które ułatwiały ich odwiedzanie i oferowały niezwykłe, ale bardzo odpowiednie materiały, takie jak muszle, do buduj małe artefakty i narzędzia ”.
Germana Carillo
