Dla tych, którzy kochają zwierzęta, może się to wydawać oczywiste, ale dla nauki tak nie jest, albo nie było aż do dzisiaj. Grupa prymatologów była zaskoczona reakcją goryli na śmierć przyjaciela, członka rodziny lub prominentnego członka społeczności.
Nadal istnieje stereotyp, że goryle to zwierzęta o brutalnych i agresywnych instynktach. Nic poza tym nie jest tym, co wydało się grupie prymatologów, którzy prowadzili badania nad grupą goryli górskich w Ruandzie.
Uczeni byli na prawdziwych „pogrzebach”, na których małpy te uhonorowały śmierć członka rodziny lub członka grupy, z którą były blisko spokrewnione. W badaniu dokładnie przeanalizowano, co wydarzyło się po trzech zgonach goryli, jedynych trzech przypadkach (z łącznej liczby 42), w których można było uzyskać szczegółowe informacje na temat zachowania członków grupy.
Badania mówią o Ihimure , gorylu , który stworzył ważną więź przyjaźni z Tito , samcem alfa z grupy, a kiedy Tito zmarł, nigdy się z nim nie rozstał, podczas gdy reszta goryli zbliżała się, aby obserwować zwłoki. Spał nawet jedną noc obok jej ciała.
Chociaż istniało pewne napięcie co do tego, kto powinien zająć jego miejsce na czele grupy, wszystkie goryle wciąż szły pożegnać się ze swoim przywódcą, na zmianę, aby pozostać kilka minut blisko ciała, obserwując je. Rytuał, który został przerwany tylko wtedy, gdy aspirujący nowy samiec alfa uderzył z krzykiem w pierś.
Rok później zmarła Tuck, najważniejsza samica goryla w grupie . Jej najmłodszy syn, Segasira, spał obok niej, a pozostałe goryle również otaczały jej matkę. Jednak najbardziej zdziwił naukowców fakt, że Segasira, mimo że był od jakiegoś czasu odsadzany, próbował złapać pierś swojej matki, aby dostać mleko. Ten gest został zinterpretowany jako sposób na radzenie sobie ze stresem, którego doświadczał, pamiętamy, że podczas karmienia piersią stymulowane jest wydzielanie oksytocyny (hormonu dobrego nastroju).
Trzeci pogrzeb odbył się w innej grupie goryli, obserwowanej przez tych samych badaczy w 2021 roku w Demokratycznej Republice Konga. W tym przypadku była to grupa goryli nizinnych, który znalazł się zmaga się z ciałem górski goryl „silverback” ( srebrny z powrotem ), czyli samca alfa.
Ich reakcja była zupełnie nieoczekiwana. To, co najbardziej zaskoczyło uczonych, to niewątpliwie behawioralna reakcja goryli na zwłoki przypuszczalnie nieznanego członka, który nie należał do grupy, bardzo podobna do tej, jaka miała się wobec członków własnej społeczności. W rzeczywistości goryle siedziały cicho wokół zwłok, wielu wąchało je, lizało i czyściło.
Krótko mówiąc, goryle są w stanie wyrazić swój smutek z powodu śmierci ich towarzyszy rytuałami i poruszającymi gestami, które bardzo przypominają ból, który my, ludzie, odczuwamy. Dzięki opublikowanym badaniom naukowcy wykazali zatem, jak małpy te ostrożnie strzegą swoich zmarłych i odczuwają prawdziwe cierpienie w obliczu takich strat.
Naukowcy doszli do wniosku, że:
„Ta obserwacja może sugerować, że ludzie nie są wyjątkowi pod względem zdolności do cierpienia”.
Jak powiedziała Amy Porter z Fossey Gorilla Fund Dian International, kierownik badania:
„Myślę, że musimy się wiele nauczyć o sposobie, w jaki zwierzęta odnoszą się do świata i jestem pewien, że doświadczają one znacznie bardziej złożonych emocji, niż często wyjaśniamy”.
Ogromna wrażliwość goryli może jednak stanowić zagrożenie dla tego gatunku, który jest już zagrożony. W rzeczywistości naczelne narażają się na epidemie, zwłaszcza ebolę, i przebywanie blisko zwłok w ten sposób może bardziej narazić je na rozprzestrzenianie się chorób.
Francesca Biagioli
