Hasankeyf w południowo-wschodniej Turcji oficjalnie zaczął znikać z powierzchni ziemi. W rzeczywistości pod ciężarem nowej gigantycznej tamy wodnej na rzece Tygrys, jednym z najstarszych miast w Turcji, inwazja na stanowisko archeologiczne zaczęła tworzyć elektrownię wodną o powierzchni 10 miliardów metrów sześciennych. woda .
Oznacza to 199 zatopionych wiosek na Tygrysie i 6000 Kurdów zmuszonych do opuszczenia swoich domów.
Od samego początku projekt zapory Ilisu i elektrowni wodnej budził duże kontrowersje, zarówno na brzegach Tygrysu w tureckim Kurdystanie, jak iw całym dorzeczu, aż po mezopotamskie bagna w południowym Iraku. Jednak rząd turecki kontynuował swój program, bez względu na poważne skutki społeczne, kulturowe i ekologiczne oraz ciągłe walki na szczeblu lokalnym.
Właściwie nie ma co robić: Dolina Tygrysu, w której znajduje się stanowisko archeologiczne Hasankeyf i prawie 200 innych wiosek, zostanie zanurzona w basenie 10 miliardów metrów sześciennych wody tamy Ilisu .
Projekt
Projekt Ilisu na rzece Tygrys to największa planowana elektrownia wodna lub tama zbudowana przez rząd turecki . Uruchomiony w 1997 r., Jest kluczową częścią Projektu Południowo-Wschodniej Anatolii (GAP) na południowym wschodzie kraju, zamieszkałej głównie przez Kurdów z państwa tureckiego. GAP obejmuje budowę 22 dużych tam o mocy 8 tys. MW oraz planowane nawadnianie 1,8 mln ton. Projekt Ilisu miałby najechać Tygrys na odcinku 136 km i powierzchni 313 km².
Według twórców projektu zbiornik Ilisu miałby całkowicie lub częściowo zalać 199 wiosek i starożytne miasto Hasankeyf (3 tys. Mieszkańców), łącznie dla 55 tys. Osób , ale według dokładniejszych danych ok. 100 tys . ludzi (a właściwie około 25 tys. osób zmuszonych do wyjazdu w latach 90., gdy armia turecka i 3 tys. rodzin koczowniczych, które przemieszczają się z Tygrysu, ewakuowały 80 wiosek).
Przytłaczająca większość to Kurdyjczycy, podczas gdy połowa populacji Hasankeyf - licząca 12 000 lat - to Arabowie (aż do ludobójstwa Ormian i Syrii podczas pierwszej wojny światowej istotna część Hasankeyf, a niektóre wioski stały się Syryjczykami).
Ponad 40% osób dotkniętych budową tej tamy nie posiada ziemi i nie otrzyma żadnych nagród , tracąc praktycznie wszystko. W przypadku innych małych mieszkańców wsi wskaźnik wywłaszczenia jest niski i nie znajdą oni odpowiedniej ziemi do przesiedlenia, ani na razie nie ma żadnych innych środków rekompensujących dochody.
Jest to centralistyczne zachowanie rządu tureckiego, które nie daje miejsca na jakikolwiek udział osób bezpośrednio dotkniętych, organizacji obywatelskich, a tym bardziej dotkniętych gmin. Wszystko zostało zaprojektowane i wdrożone w Ankarze i nie trzeba dodawać, że lokalnie lub regionalnie tylko kilku dużych właścicieli ziemskich i kilka lokalnych firm odniesie korzyści ekonomiczne .
Ruina stanowisk archeologicznych
Projekt Ilisu rozwija się w Górnej Mezopotamii, „kolebce cywilizacji” i obejmowałby ponad 400 stanowisk archeologicznych. Sam Hasankeyf był od wieków na Jedwabnym Szlaku, reprezentował jedno z największych miast średniowiecza i zawiera ślady 20 różnych kultur Wschodu i Zachodu, setki pomników i do 5500 sztucznych jaskiń.
Ponadto Hasankeyf i otaczająca go dolina Tygrysu spełniają dziewięć z dziesięciu kryteriów światowego dziedzictwa UNESCO , wystarczyłoby jedno, aby zaklasyfikować je jako „miejsce światowego dziedzictwa”, ale rząd turecki nigdy nie złożył wniosku.
To raczej fakt, że Hasankeyf został uznany za stanowisko archeologiczne pierwszego stopnia przez Najwyższą Radę Zabytków Turcji w 1978 roku, był raczej wykorzystywany przez rząd do zapobiegania rozwojowi miast lub inwestycjom w planowaną i zrównoważoną turystykę. Rzeczywiście, dziś jest to oficjalnie jedna z najbiedniejszych dzielnic w Turcji.
Żegnaj bioróżnorodność
Problem z projektem Ilisu jest również następujący: duża interwencja spowodowałaby zalanie do 400 km cennych siedlisk rzecznych , które są domem dla wielu gatunków, takich jak żółw o miękkich skorupach z Eufratu, który jest już zagrożony wyginięciem. Odcinki rzeki Tygrys są nadal bardzo cenne ekologicznie i bardzo ważne dla całej ekologii regionu. Na przykład sam Hasankeyf jest domem dla co najmniej 123 ptaków.
Ponadto regionalny klimat również uległby zmianie, ponieważ ze względu na nieliczne przeprowadzone badania, oczekuje się, że jakość wody w zbiorniku będzie wyjątkowo niska, co doprowadzi do masowej eksterminacji ryb i zagraża zdrowiu ludzi. Dalej w dół rzeki zmniejszony przepływ wody będzie miał negatywny wpływ na bagna Mezopotamii w Iraku - największe mokradła na Bliskim Wschodzie i wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Krótko mówiąc, będziemy świadkami destrukcji bioróżnorodności , zwłaszcza fauny, i dołożymy się do tego wylesianie , erozja gleby (z możliwością lokalnych trzęsień ziemi) oraz definitywne sprowadzenie mieszkańców do stanu przesiedleńców wewnętrznych i uchodźców.
Wreszcie, na obszarach już dotkniętych konfliktami wewnętrznymi, turecki rząd przejmie jeszcze większą kontrolę nad zasobami wodnymi i będzie w stanie zredukować pragnienie części Iraku z powodów geopolitycznych.
Przeczytaj także:
Jezioro Sauris zostaje opróżnione, a pozostałości tej starożytnej wioski wynurzają się z
jeziora Azzurro: dramatyczne obrazy
Germana Carillo
Zdjęcie
